مشکلاتی مثل توجه پریشان، تکانشگری، بی‌قراری، ضعف در مدیریت زمان، سازماندهی و مهارت‌های اجتماعی با اختلال بیش فعال تکانشی مربوط هستند. احتمالا راهکارهایی مثل روان‌درمانی و داروهای محرک برای فرد بیش فعال تکانشی مفید باشد.
بیش فعال تکانشی (hyperactive impulsive)، مانند رودخانه‌ای پرتلاطم است که در مسیر زندگی فرد جاری می‌شود. این اختلال که با نشانه‌هایی چون بی‌قراری، تکانشگری و مشکلات تمرکز همراه است، می‌تواند چالش‌هایی را در مسیر یادگیری، ارتباطات اجتماعی و عملکرد روزمره ایجاد کند. با این حال، همانند هر رودخانه‌ای که به دریا می‌رسد، افراد مبتلا به ADHD نیز می‌توانند با کمک درمان‌های مناسب و حمایت‌های لازم، به پتانسیل کامل خود دست یابند و در جریان زندگی به پیشرفت‌های قابل توجهی برسند. ADHD نه تنها یک چالش است، بلکه می‌تواند منبعی از خلاقیت و انرژی بی‌پایان باشد که با درک و پذیرش، می‌تواند به گنجینه‌ای ارزشمند تبدیل شود.
بیش فعالی تکانشی چیست؟ در پاسخ به این سوال که بیش فعال تکانشی به چه کسی گفته می‌شود یا بیش فعالی تکانشی چست باید گفت:
علی‌رغم آنچه اکثر مردم فکر می‌کنند، اختلال بیش فعالی کمبود توجه (ADHD) فقط یک بیماری واحد نیست که فقط مربوط به تحرک و جنب و جوش بالا باشد. 2 نوع متمایز ADHD وجود دارد، به علاوه یک نوع سوم که ترکیبی از دو نوع است. نوع اول، ADHD بی توجهی با ناتوانی در تمرکز است که می‌توان به حواس پرتی و مشکل در انجام وظایف (ناشی از عدم تمرکز) اشاره کرد.
اگر به شما یا فرزندتان ای دی اچ دی مبتلا هستید و این سوال را دارید که آیا این اختلال به مرور زمان از بین می‌رود یا نه، مقاله بیش فعالی تا کی ادامه دارد را به هیچ وجه از دست ندهید! در این مقاله به معرفی، نقد و بررسی سه نوع اصلی ADHD و تغییر شکل هر کدام از علائم آنها در هر دوره از زندگی انسان پرداختیم.
نوع دوم، بیش فعالی- تکانشی ADHD، با علائمی مانند بی‌قراری و در حرکت دائمی بودن، زیاد صحبت کردن و ناتوانی در کنترل افکار، اعمال یا پاسخ‌ها مشخص می‌شود. این شکل “کلاسیک” همان چیزی است که اکثر مردم با شنیدن عبارت ADHD به آن فکر می‌کنند. تفاوت‌های مشخصی بین انواع ADHD وجود دارد، برای روشن‌تر شدن این تفاوت‌ها، در این مقاله درباره بیش فعالی تکانشی صحبت می‌کنیم.
بیش فعال تکانشی ADHD یا hyperactive impulsive با فعالیت دیوانه کننده، عدم کنترل تکانه و صحبت مداوم مشخص می‌شود. اگرچه بزرگسالان نیز می‌توانند این نوع ADHD را داشته باشند؛ اما این نوع بیش فعالی با افزایش سن کاهش می‌یابد. در حالی که بروز یک عمل تکانشی در افراد هر چند وقت یکبار طبیعی است؛ اما کسی که با بیش فعالی-تکانشی ADHD زندگی می‌کند معمولاً در کنترل خود عاجز است و احساس می‌کند که باید در حرکت مداوم باشد. آنها ممکن است مکالمات دیگران را قطع کنند، حتی اگر حرف ارزشمندی برای گفتن نداشته باشند! آنها همچنین می‌توانند به سمت رفتارهای مخاطره آمیز کشیده شوند. (رانندگی سریع، سو مصرف مواد و اعتیاد). پس بیش فعالی تکانشی یک شکل بسیار قابل تشخیص از ADHD است و در کودکان، پسران و مردان شایع‌تر است. مطالعات نشان می‌دهند که افراد مبتلا به ADHD مدارهای قشر جلوی مغز ضعیف‌تری دارند، بخشی از مغز است که توجه، احساسات و رفتار را تنظیم می‌کند. برای کسب اطلاع بیشتر این باره می‌توانید مقاله مغز افراد بیش فعال را مطالعه نمایید.
تفاوت بیش فعال تکانشی با سایر مدل‌های ADHD
بیش فعال تکانشی ADHD در واقع ساده‌ترین نوع ADHD است، در حالی که شکل بی توجهی و حواس پرتی پیچیده‌تر از آن است. فردی که ADHD بی توجهی دارد، لزوماً فعال و بی قرار نیست. با این حال، آنها در تمرکز روی یک پروژه یا کار، اتمام و تحویل به موقع آن مشکل دارند.
همانطور که اشاره شد، برخی افراد دارای ترکیبی از هر دو نوع ADHD هستند. در واقع، این مدل شایع‌ترین نوع ADHD تشخیص داده شده در دنیاست.
در ADHD نوع بیش فعالی- تکانشی، فرد در تلاش است که ثابت بنشیند و روی فعالیت‌ها تمرکز کند، در مدیریت تکانه‌های خود مشکل دارد و بیشتر اوقات در طول فعالیت‌ها بدون فکر کردن عمل می‌کند. این اختلال با نوع دیگر ADHD متفاوت است، جایی که فردی با حواس پرتی و عدم تمرکز دست و پنجه نرم می‌کند.
علائم بیش فعال تکانشی ADHD
اگرچه افراد اغلب ADHD نوع بیش فعالی- تکانشی را متفاوت تجربه می‌کنند، برخی از علائم شایع گزارش شده عبارتند‌از:
- آنها در ثابت نشتن در یک جا ناتوان هستند
- در اکثر مواقع بی قرارند
- اغلب زیاد حرف می‌زنند
- حرف دیگران را مکررا قطع می‌کنند
- آنها در صبر کردن در صف یا برای انتظار نوبت با مشکل رو به رو هستند.
- دویدن، پریدن یا بالا رفتن در زمان‌های نامناسب
توجه به این نکته مهم است که این علائم به خودی خود لزوماً نشانه‌ای از ADHD نیستند. برای تشخیص دقیق، علائم باید شدید بوده و در یک دوره حداقل 6 ماهه رخ دهند. فقط یک متخصص سلامت روان می‌تواند ADHD را تشخیص دهد. (توجه: علائم ADHD بزرگسالان به راحتی قابل تشخیص نیستند زیرا به اندازه علائم ADHD دوران کودکی آشکار نیستند. برای مثال، یک کودک خردسال مبتلا به ADHD ممکن است مستعد اشتباهات سهل انگارانه در تکالیف مدرسه باشد، در حالی که بزرگسالان مبتلا به ADHD در تکمیل کردن کار یا پروژه مشکل داشته باشند)
بیش فعالی و عدم کنترل تکانه دست به دست هم می‌دهند. کودک بیش فعال ممکن است همیشه در کلاس بدون اینکه دست خود را بلند کند صحبت کند یا ده‌ها بار در کلاس از صندلی خود بپرد، پاسخ خود را با صدای بلند فریاد بزند. این کودکی است که از حرف زدن دست نمی‌کشد و در تمرکز روی یک کار مشکل دارد.
پکیج طلایی تربیت فرزند بیش فعال
چالش تا آرامش: پکیج طلایی تربیت فرزند بیش فعال، آموزش والدین برای تربیت صحیح و نحوه صحیح رفتار با کودکان بیش فعال
علل مختلف بیش فعالی تکانشی چیست؟
کارشناسان می‌گویند که ما به طور کامل نمی‌دانیم چه چیزی باعث ADHD می‌شود. محققان قویاً معتقدند که علت اصلی ممکن است در یک پیوند ژنتیکی باشد؛ زیرا ADHD معمولا در خانواده‌ها (اعضای یک خانواده) مشاهده می‌شود.
سایر علل بالقوه ممکن است شامل سیگار کشیدن و مصرف الکل در دوران بارداری، وزن کم هنگام تولد یا تولد نارس و آسیب‌های مغزی باشد. طبق یک مطالعه در سال 2016، قرار گرفتن در معرض سمومی مانند سرب نیز ممکن است با کودک مبتلا به ADHD ارتباط داشته باشد.
تشخیص بیش فعالی تکانشی
فقط یک روانپزشک حرفه‌ای و دارای مجوز، روانشناس یا پزشک می‌تواند ADHD را تشخیص دهد. یافتن فردی که در تشخیص و درمان ADHD تجربه داشته باشد می‌تواند در حصول اطمینان از تشخیص صحیح و شروع یک برنامه درمانی موثر مفید باشد.
در طول فرآیند ارزیابی، یک متخصص سلامت روان با فرد مصاحبه می‌کند و سوابق ذهنی او را بررسی می‌کند. آنها همچنین ممکن است با خانواده، دوستان نزدیک یا معلمان وی نیز صحبت کنند.
معیارهای استانداردی که برای تشخیص بیش فعالی- تکانشی ADHD استفاده می‌شوند در راهنمای تشخیصی و آماری APA، ویرایش پنجم (DSM-5) فهرست شده است. شامل موارد زیر است:
- فرد باید به مدت 6 ماه یا بیشتر علائم نوع بیش فعال تکانشی ADHD را نشان داده باشد.
- قبل از 12 سالگی علائم را نشان می‌دهد
- علائم در بیش از 1 موقعیت وجود دارد (مثلاً در خانه و مدرسه)
- علائم به وضوح با توانایی اولیه برای عملکرد و لذت بردن از زندگی تداخل دارند
- علائم را نمی‌توان با وضعیت سلامت روان دیگری توضیح داد
برای کسب اطلاعات بیشتر درباره انواع بیش فعالی و روش‌های درمانی آن با ما در ارتباط باشید.
نتیجه گیری
بیش فعال تکانشی فردی است که احتمالا در مهارت‌های اجتماعی، مدیریت زمان و حتی سازماندهی امور و تکالیف محوله، با چالش‌هایی رو به رو باشد. از اصلی‌ترین خصایص اختلال بیش فعال تکانشی می‌توان به توجه پریشان ،تکانشگری و بی‌قراری اشاره کرد. در صورتی که فرزند شما مبتلا به این اختلال است، برای کسب راهنمایی بیشتر پیرامون تربیت کودک بیش فعال، با کارشناسان وب سایت adhdyar در تماس باشید.
آیا به دنبال تسریع روند درمان بیش فعالی کودکان و یادگیری طرز رفتار با بچه های بیش فعال هستید؟ پیشنهاد ما به شما، مشاهده دوره از چالش تا آرامش: پکیج تربیت فرزند بیش فعال، است. پکیج درمانی بیش فعالی در واقع، براساس متد دکتر سلین طراحی شده است. دکتر سلین از موفق‌ترین محققان و درمانگران بیش فعالی در آمریکا و جهان به شمار می‌رود و مولف کتاب‌های مرجع در این زمینه است. پس به شما کمک می‌کند تا مطابق استانداردهای تایید شده توسط مشهورترین روانشناسان دنیا با فرزند خود رفتار کنید. به شما پیشنهاد می‌کنیم که صفحه درمان بیش فعالی کودکان با چند ترفند ساده را از دست ندهید.
