شما تاحالا به این موضوع فکر کردید که در مغز افراد بیش فعال چه راز و رمزهایی پنهان است؟ یا اینکه چه چیزی باعث بروز اختلال ADHD در برخی از افراد می‌شود؟ نوار مغز کودکان بیش فعال با نوار مغز سایر کودکان چه تفاوت‌هایی دارد؟
در بحث مغز افراد بیش فعال باید بگوییم که اخیرا به دنبال پرده‌برداری از ساختار نوروبیولوژیکی مغز انسان، افق‌هایی جدید از درک عمیق عملکرد مغز افراد با بیش فعالی، به روی دانشمندان باز شده است. مطالعاتی که اخیرا صورت گرفته‌اند، در واقع پتانسیل‌های ناشناخته نوروفیدبک و درمان‌های نوین را به چالش کشیدند. همچنین ابهاماتی در زمینه درمان بیش فعالی کودکان، نوجوانان و بزرگسالان ایجاد کردند. شما با مطالعه این مطلب که بر اساس جدیدترین تحقیقات ADHD 2025 تهیه شده، اطلاعات زیادی درباره تفسیر نوار مغز کودکان بیش فعال کسب خواهید کرد. مغز بچه های بیش فعال را بهتر می‌شناسید و با تشخیص‌های نوین ADHD آشنا خواهید شد. پس تا پایان مطلب در کنار ما باشید.
تفاوت‌های مغزی در بیش‌فعالی همواره جزو موضوعات بحث‌انگیز بین دانشمندان بود است. باید بگوییم این موضوع از زمانی که اختلال ADHD برای اولین بار در دهه 1960 میلادی تشخیص داده شد، تا به امروز، همچنان موضوع مورد بحث کارشناسان بوده است. در حالی که هنوز به طور کامل و قطعی مشخص نشده که چه چیزی باعث این اختلال می‌شود، اما همه ما می‌دانیم که مغز کودکان مبتلا به بیش فعالی متفاوت از سایر کودکان رشد می‌کند. اگر شما هم به دنبال درک صحیحی از این اختلال و راهی برای پیدا کردن سریع ترین درمان بیش فعالی هستید، باید بدانید که بین رشد، ساختار و عملکرد مغز افراد مبتلا به ADHD و سایر افراد تفاوت‌هایی وجود دارد. شناخت این تفاوت‌ها کلید درک و درمان برخی از علائم و الگوهای رفتاری رایج بیش فعالی است. قبل از پرداختن بحث اصلی، ابتدا توضیحی کوتاه درباره ADHD ارائه دادیم.
اختلال بیش فعالی کمبود توجه (ADHD) یک وضعیت عصبی رشدی است که باعث ایجاد تفاوت‌هایی در قسمت‌هایی از مغز می‌شود. یعنی اینکه در مغز افراد بیش فعال، قسمت‌هایی که مربوط به توجه، رفتار و سطوح فعالیت (از جمله تکانشگری و بیش فعالی) است، با مغز دیگر افراد تفاوت دارد. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد تفاوت‌های مغز بچه های بیش فعال با سایر افراد، و همچنین نحوه تشخیص ADHD، تا پایان این مقاله با ما باشید.
تفاوت های کلیدی مغز بچه های بیش فعال
نتایجی که از نوار مغز کودکان بیش فعال استخراج شده است، بیانگر تفاوت‌هایی در ساختار، عملکرد و رشد مغز است. تحقیقات دیگر نیز بیانگر تفاوت‌هایی در نوروشیمی مغز (شیمی اعصاب) و تفاوت در ارتباطات مغزی هستند. به بیانی ساده‌تر، این تفاوت‌ها به اندازه مغز، انتقال دهنده‌های عصبی و شبکه‌های مغز مربوط می‌شوند.
برای مثال، مناطقی از مغز افراد بیش فعال ممکن است کندتر بالغ شوند یا سطوح فعالیت متفاوتی داشته باشد. برخی از تفاوت‌های مغزی ممکن است با بلوغ و بزرگتر شدن کودک تغییر کنند. در ادامه این تفاوت‌ها را به صورت جامع‌تر توضیح خواهیم داد.
ساختار مغزی افراد مبتلا به بیش فعالی
میان ساختار مغز بچه های بیش فعال (حتی بزرگسالان) و مغز بقیه چند تفاوت وجود دارد. این تفاوت‌ها چند ناحیه از مغز را تحت تاثیر قرار می‌دهند که با نشانه‌های معمول ADHD مرتبط هستند.
طبق تحقیقی که در سال 2017 در زمینه نوار مغز کودکان بیش فعال و بزرگسالان بیش فعال، انجام شده است مغز بچه های بیش فعال از مغز باقی بچهها کمی کوچکتر است و احتمالا دیرتر بالغ می‌شود. این تفاوت حجم در نواحی از مغز مانند آمیگدال و هیپوکامپ وجود دارد که مرتبط با انگیزه، حافظه و تنظیم احساسات هستند. البته باید به این نکته اشاره شود که اندازه مغز تاثیری روی هوش ندارد.
براساس یکی از مقالههای موسسه ملی سلامت که در سال 2007 منتشر شد، مغز بچههای ADHD در بعضی از نواحی دیرتر بالغ می‌شود. این تاخیر عمدتا مربوط به ناحیه جلویی قشر است که با کنترل، شناخت، توجه و برنامهریزی مرتبط است. قشر حرکتی تنها ناحیه مغز این بچههاست که سریعتر از معمول رشد می‌کند و شاید دلیل ناآرامی و بیقراری در بچههای ADHD همین موضوع باشد. در صورتی که شما هم این سوال را دارید که بیش فعالی تا چه سنی ادامه دارد؟ می‌توانید مقاله مربوط به اختلال بیش فعالی در کودکان را مطالعه کنید.
لوب جلویی مغز مسئول کنترل کارکردهای شناختی مانند توجه، کنترل تکانش و رفتار اجتماعی است. طی بررسی های صورت گرفته بر روی نوار مغز کودکان بیش فعال (و حتی بزرگسالان)؛ برخی از نواحی لوب جلویی ممکن است در افراد مبتلا به ADHD دیرتر بالغ شوند. این تاخیر احتمالا موجب اختلال در مهارت‌های شناختی ذکر شده می‌شود.
قشر پیشحرکتی و قشر پیش‌پیشانی قسمت‌هایی از لوب جلویی هستند که در فعالیت‌های حرکتی و ظرفیتهای مرتبط به توجه دخیل هستند. در مغز افراد بیش فعال، این نواحی احتمالا فعالیت کمتری دارند.
عملکرد مغز در افراد مبتلا به ای دی اچ دی
ADHD از طرق مختلف بر عملکرد مغز تأثیر می‌گذارد. این وضعیت با عملکرد شناختی، رفتاری و انگیزشی غیرطبیعی، ارتباط دارد. اختلال بیش فعالی تنظیم خلق و خوی، احساسات و ارتباطات سلولی مغز را تحت تاثیر قرار می‌دهد. همچنین شاید روی ارتباط بین نواحی مختلف مغز اثر خودش را داشته باشد. شبکه‌های مغزی گروهی از سلول‌های عصبی به نام نورون‌ها هستند که وظیفه ارسال اطلاعات به سراسر مغز را بر عهده دارند. شبکه‌های مغز افراد بیش فعال ممکن است به زمان بیشتری برای توسعه نیاز داشته و در انتقال پیام‌ها، رفتارها یا اطلاعات خاص ضعیف باشند.
ضمنا شبکه‌های مغزی ممکن است در زمینه‌هایی مانند تمرکز، حرکت و پاداش عملکرد متفاوتی داشته باشند. ابزارهای تصویربرداری مانند ابزارهای مبتنی بر ام آر آی و اشعه ایکس (نوار مغز) قادر به اندازه‌گیری ناهنجاری‌های ظریف در ساختار و عملکرد مغز افراد مبتلا به اختلالات عصبی رشدی، از جمله ADHD هستند. در مطالعات تصویربرداری مغز افراد بیش فعال، عدم تعادل در ساختار برخی از شبکه‌های مغزی وجود دارد که به آن اتصال ساختاری می‌گویند.
همچنین در مغز بچه های بیش فعال یا به طور کلی مغز افراد بیش فعال، نوعی عدم تعادل در نحوه عملکرد برخی از شبکه‌های مغزی وجود دارد که به آن اتصال عملکردی می‌گویند. در مطالعاتی که برای القای یک عملکرد خاص مغز، مانند یک کار چالش برانگیز مرتبط با فکر کردن یا یک موقعیت تحریک‌کننده احساسات طراحی شدند، محققان و دانشمندان توانستند به الگوی فعالیت در مناطق مختلف مغز در افراد مبتلا به ADHD نگاه کنند و آنها را با افراد دیگر مقایسه کنند.
در صورتی که در ابتلا فرزندتان به بیش فعالی شک دارید، می‌توانید درباره نوار مغز کودکان بیش فعال و علائم بیش فعالی با پزشک متخصص در این زمینه، مشورت بگیرید. ضمن اینکه قصد داریم در آینده، مقالات مفیدی از جدیدترین تحقیقات ADHD 2025، درباره نوار مغز کودکان بیش فعال تهیه کنیم.
مغز بچه های بیش فعال (انتقال دهنده های عصبی و دوپامین)
در بحث تفاوت‌های مغز بچه های بیش فعال با دیگر کودکان، اختلال عملکرد دوپامین که یک انتقال دهنده عصبی کلیدی است، نیز بسیار مهم است. دوپامین نقش‌های مهم و متعددی از جمله درگیر شدن در حافظه، کنترل حرکتی و انگیزه دارد. زمانی که دوپامین بی نظم و دچار اختلال می‌شود، سلول‌های عصبی در انتقال دقیق اطلاعات با مشکل مواجه می‌شوند. اگر سیگنال های شما واضح نیستند، به راحتی دچار اضطراب و سردرگمی می شوید.
داخل مغز انسان و قسمت مربوط به توجه
در گذشته محققان تصور می‌کردند که هر عملکرد انسان به بخش خاصی از مغز اختصاص دارد و بخشی که در اثر تروما یا بیماری آسیب دیده است برای همیشه عملکرد خود را از دست می‌دهد. امروزه، بررسی‌ها بیانگر این هستند که مغز انسان در پاسخ به تحریک تغییر خواهدکرد. مغزها دارای خاصیت عصبی هستند.
خبر خوب این است که مغز شما این توانایی را برای تغییر از بدو تولد تا پیری حفظ می‌کند. مغز کودکان بیش فعال که در یک ناحیه دچار نقص هستند، سعی می‌کند خود را برای انجام یک کار، دوباره ارتقا و بهبود دهد. فعالیت‌هایی وجود دارند که کارایی مغز را افزایش می‌دهند. به عنوان مثال، مدیتیشن مغز را تغییر می‌دهد. محققان با افرادی که قبلا هرگز مدیتیشن نکرده بودند (ADHD به عنوان یک متغیر در نظر گرفته نشد) کار کردند و یک گروه را در یک برنامه هشت هفته‌ای کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی قرار دادند. تفاوت اصلی در سینگولیت خلفی بود که در سرگردانی ذهن و خودآگاهی نقش دارد. تغییر قابل توجه دیگر در هیپوکامپ چپ بود که به یادگیری، شناخت، حافظه و تنظیم هیجانی کمک می‌کند. مطالعات بعدی این تحقیق را با استفاده از شرکت کنندگان ADHD به کار بردند و تغییرات مشابهی مشاهده شد.
ADHD و نوروبیولوژی
همه شما می‌دانید که اختلال ADHD یک پدیدۀ نوروبیولوژیکی محسوب می‌شود. یعنی اینکه ADHD با تغییرات ساختاری و عملکردی مغز همراه است. طبق بررسی‌های اخیر و جدیدترین تحقیقات ADHD 2025؛ در قسمت‌هایی از مغز افراد بیش فعال مبتلا به ADHD الگوهای عصبی متمایز و قابل تشخیصی وجود دارد که با پرردازش اطلاعات، توجه و کنترل رفتار ارتباط دارند. حالا به بررسی مبانی اصلی نوروبیولوژیکی مغز افراد بیش فعال خواهیم پرداخت:
آیا به دنبال تسریع روند درمان بیش فعالی کودکان و یادگیری طرز رفتار با بچه های بیش فعال هستید؟ پیشنهاد ما به شما، مشاهده دوره از چالش تا آرامش: پکیج تربیت فرزند بیش فعال، است. پکیج درمانی بیش فعالی در واقع، براساس متد دکتر سلین طراحی شده است. دکتر سلین از موفق‌ترین محققان و درمانگران بیش فعالی در آمریکا و جهان به شمار می‌رود و مولف کتاب‌های مرجع در این زمینه است. پس به شما کمک می‌کند تا مطابق استانداردهای تایید شده توسط مشهورترین روانشناسان دنیا با فرزند خود رفتار کنید. به شما پیشنهاد می‌کنیم که صفحه درمان بیش فعالی کودکان با چند ترفند ساده را از دست ندهید.
همانطور که در بالا نیز توضیح دادیم، یک سری بررسی‌های جامع و گسترده در زمینه ، تفاوت‌های مغزی در بیش‌فعالی انجام شد. در یکی از مطالعاتی و بررسی‌هایی که از طریق تصویربرداری مغزی و ارزیابی‌های الکتروفیزیولوژیکی صورت گرفت، مشخص شد که یک سری عوامل مولکولی و سیستمی در بروز اختلال بیش فعالی موثرند. ضمن اینکه یافته‌های ژنتیکی اخیر، بیانگر این هستند که چندین ژن در تبیین ساختار و عملکرد مغزی نقش موثری دارند. یعنی به زبانی ساده‌تر، سطح مواد شیمیایی انتقال‌دهنده عصبی مثل دوپامین در مغز افراد بیش فعال با دیگر افراد متفاوت است. پس این موضوع باعث می‌شود تا پیام‌های عصبی به صورتی متفاوت منتقل شوند. در نهایت باید بگوییم که مطالعاتی که در زمینه ADHD و نوروبیولوژی انجام شدند، راز تفاوت‌های مغزی در بیش‌فعالی را فاش کردند. یعنی این مطالعات نشان دادند که در مغز افراد بیش فعال، تغییرات ژنتیکی و شیمیایی، منجر به تغییر در چیدمان و راه‌های ارتباطی مغز می‌شوند، پس همین موضوع نقش مهمی در بروز علائم ADHD دارد. البته نمی‌توانیم منکر این موضوع شویم که تفاوت‌های فوق به پزشکان و محققان کمک می‌کنند تا علل بیولوژیکی ADHD را بهتر کشف کرده و بتوانند راهکارهای درمانی بهتری اتخاذ نمایند.
جدیدترین تحقیقات ADHD 2025
طی جدیدترین تحقیقات ADHD 2025 که در زمینه مغز افراد بیش فعال از طریق تصویربرداری مغزی با استفاده از روش‌های پیشرفته همچون fMRI و DTI صورت گرفت، حقایق جدیدی کشف شد.
فعالیت‌های الکتریکی مغز از طریق الکتروانسفالوگرافی یا همان EEG بررسی می‌شود. پس محققان از طریق EEG کارکرد مغز را بهتر درک می‌کنند. در ضمن از طریق EEG، نسبت موج‌های کند (تتا) به موج‌های سریع (بتا) بررسی می‌شوند. پس باید بگوییم که در مغز بچه های بیش فعال، بزرگسالان و نوجوانان بیش فعال، این نسبت بیشتر از رنج نرمال است. بدین معنا که فعالیت موج‌های تتا در مغز افراد بیش فعال، بیشتر از بتا هست. پس تفاوت در کارکرد مغز این افراد، روند تشخیص ابتلا به ADHD را در آنها سریعتر خواهد کرد.
شاید باورتان نشود؛ ولی روش EEG مزایای خیلی زیادی دارد؛ به همین دلیل است که از این روش برای تشخیص ADHD استفاده می‌کنند!
- اول اینکه این روش بدون نیاز به جراحی انجام می‌شود، پس بی‌درد است و به هیچ عنوان به بدن فرد آسیبی نمی‌زند.
- به دلیل اینکه در مقایسه با سایر روش‌ها، ارزان‌تر است، به راحتی در کلینیک‌ها و بیمارستان‌ها از آن استفاده می‌کنند.
- میزان دقت و اعتبار این روش بسیار بالاست و نتایج دقیقی به ما می‌دهد.
روش EEG بدین صورت است که در مرحله اول یک کلاه مخصوص که دارای الکترودهای سطحی است را روی سر شما یا فرزندتان قرار می‌دهند. سپس در یک محیط تاریک و آرام، فعالیت‌های الکتریکی مغز را حدود 20 الی چهل دقیقه ثبت می‌شوند. سپس نموداری ارائه می‌شود که پزشک با تفسیر آن تشخیص‌های لازم را خواهد داد.
نتیجه‌گیری
این مطلب به صحبت درباره مغز افراد بیش فعال، مخصوصا مغز بچه های بیش فعال اختصاص داشت. پس ما سعی کردیم تا درباره تفاوت‌های مغزی در بیش‌فعالی صحبت کنیم. اشاره‌ای کوتاه به روش‌های تشخیص بیش فعالی از طریق نوار مغز کودکان بیش فعال یا روش EEG داشتیم. درباره ADHD و نوروبیولوژی صحبت کرده و در پایان نیز اشاره‌ای کوتاه به جدیدترین تحقیقات ADHD 2025 داشتیم. برای کسب اطلاعات بیشتر درباره درمان بیش فعالی کودکان، با کارشناسان وب سایت ای دی اچ دی یار در تماس باشید.
1 نظر در “مغز افراد بیش فعال و رازهایی مهم درباره آن”